مقدمه
مزوسفر لایهای از جو زمین است که درست در بالای استراتوسفر و زیر ترموسفر قرار دارد. این لایه در ارتفاع 50 تا 80.85 کیلومتری بالای سطح زمین قرار دارد. در این لایه دما با افزایش ارتفاع کاهش مییابد. دما در بالای مزوسفر به اندازه 200 درجه کلوین افت میکند که بر طبق نظریات مختلف این افت دما به عرض جغرافیایی و فصلها بستگی دارد. روزانه میلیونها شهاب سنگ در اثر برخورد با ذرات داخل مزوسفر میسوزند. این برخورد باعث میشود که اجسام آسمانی قبل از رسیدن به زمین بسوزند.
تغییرات دمایی
دماهای زیاد نزدیک سطح زمین ، در مجاورت استراتوپوز و ناحیه ترموسفر دیده میشود. این زیاد بودن دما به تابش خورشید و جذب آن مربوط است. بیشتر تابش خورشیدی توسط سطح زمین جذب میشود. بنابراین تروپوسفر از ناحیه زیرین شروع به گرم شدن میکند. تغییرات دما از سطح زمین با افزایش ارتفاع ، کاهش مییابد و این بدین سبب است که از منبع گرمایی که سطح زمین میباشد دور میشویم. برعکس تروپوسفر ناحیه گرمایی استراتوسفر در بالای آن قرار دارد و اینجا همان نقطهای است که در آن شکل گیری اوزون و تجزیه ملوکولهای اکسیژن صورت میگیرد و در اثر این واکنش گرما ایجاد میشود.
با نزدیک شدن به این بخش چون به منبع گرمایی نزدیک میشویم، تغییرات دما با افزایش ارتفاع افزایش مییابد.در بخش بالاتر ، مزوسفر قرار دارد که در اینجا چگالی مولکولی کم میشود و با افزایش ارتفاع به دلیل دور شدن از استراتوسفر که منبع گرمایی میباشد، دما به شدت نزول میکند تا بخش بالاتر که ترموسفر نامیده میشود. از اینجا به بعد دما باز هم افزایش مییابد و توجیه آن خروج از حیطه زمین و کاسته شدن اثرات حرارتی آن و نزدیک شدن به منبع اصلی گرما در منظومه شمسی میباشد. از اینجا به بعد تغییرات دما سیر صعودی دارد.
دما و لایههای جوی
دمای جو زمین همراه با ارتفاع تغییر میکند؛ رابطه ریاضی بین دما وارتفاع مابین لایه های مختلف جو متغیر است:
- تراپوسفر ، 0 - 7.17 کیلومتر ، دما با افزایش ارتفاع کم میشود.
- استراتوسفر ، 7.17 - 50 کیلومتر ، دما با افزایش ارتفاع زیاد میشود.
- مزوسفر ، 50 - 80.85 کیلومتر ، دما با افزایش ارتفاع کم میشود.
- ترموسفر ، 8.85 - +640 کیلومتر دما با افزایش ارتفاع زیاد میشود.
- اگزوسفر